حله چهار باغ در حوالی خیابان خسروی مشهد قرار گرفته و در کوچه پس کوچه های آن هنوز هم حال و هوای تاریخی حس می شود.
محله چهارباغ یکی از محلات قدیمی مشهد است که بخشی از هویت تاریخی این شهر به حساب می آیند.
منطقه چهارباغ که یکی از محله های قدیمی شهر مشهد است که در کوچه پس کوچه های خود هنوز مکان هایی برای زنده کردن خاطرات تاریخی دارد.
از ۴راه خسروی به سمت چهارراه شهدا که حرکت می کنیم با کوچه ای به نام “شوکت الدوله” مواجه می‌شویم؛ کوچه ای که ورودی محله ای به نام چهار باغ است و کمتر آن حال و هوای تاریخی را دارد ولی در میانه های راهش کوچه ای به نام “پنجه” وجود دارد.
در ابتدای “کوچه پنجه” گرمابه ای به نام گرمابه عمومی ماد قرار دارد که در گذشته شامل دو حمام ویژه آقایان و بانوان بوده است که اکنون تنها حمام آقایان باز می باشد و به صورت دست و پاشکسته پاسخگوی مشتریان قدیمی خود است.
در انتهای کوچه پنجه “اثر پنجه” امام رضا(ع) وجود دارد و باوجود قدمت بسیار و ساخت و سازها چندباری جابه جا شده است و اکنون در گوشه ای از کوچه قرار دارد.
بدنیست بدانید این کوچه خیابانی باعظمت و بزرگ بوده که بسیاری از کالسکه ها در آن رفت و آمد می کردند و راه های زیرزمینی زیادی نیز در این منطقه وجود داشته است.
جالب تر اینجاست که در قدیم همان طور که قدمگاه می رفتند برای دیدن اثر پنجه حضرت هم به این کوچه می‌آمده اند.
کمی جلوتر شاهد وجود مدرسه ای به نام سلیمانیه هستیم که گفته می شود در زمان قدیم در صحن جامع رضوی قرار داشته و به خاطر گسترش فضای حرم اکنون مدرسه ای با این نام در این محله ایجاد شده است.
مدرسه سلیمانیه توسط شیخ احمد کفایی مدیریت می شده و در آن زمان معروف به سلیمان خان بوده است.
“خانه تاریخی کوزه کنانی” از دیگر اماکنی است که در این مسیر قرار دارد. این محل در سال ۸۲ در فهرست ملی ثبت شده و طبق گفته ها زمانی کنسولخانه آمریکا بوده است.
وارد این خانه تاریخی که می شویم با حیاطی بزرگ و مملو از درختان سرسبزی مواجه می شوی که ساختمان های قدیمی اطرافش برگ دیگری را از هویت مشهد به ما نشان می دهد.
خانه ای که هنوز هم اتاق های قدیمی داخلش عظمت خاصی دارد و حتی گاه به عنوان محل اسکان در اختیار برخی مسافران قرار می گیرد.
شاید خیلی ها از وجود چنین فضایی در محله چهارباغ مشهد بی خبر باشند و همین موضوع باعث شده در پشت پرده قرار گیرد و حتی زمزمه هایی هم برای تخریب آن به گوش برسد که امیدواریم این چنین نباشد.
در گوشه ای دیگر از این محله بیت آیت‌الله طباطبایی قمی وجود دارد. این عالم از بزرگ‌ترین مراجع شیعه بود که در مشهد سکونت داشت اما در پی فرمان رضا شاه مبنی بر کشف حجاب اجباری زنان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) و ابراز مخالفت میرزا حسین قمی، ناچار به ترک ایران و اقامت در عراق شد.
در کوچه پس کوچه های این محله فرد پرتلاش و هنرمندی سکونت می کرد که خیلی‌ها وی را می شناسند؛ چراکه در شرایط دارای موقعیت های شغلی بسیاری است و از قدیمی این منطقه در حوالی بازار فرش می باشد.
سید مهدی هاشمی مصطفوی متولد ۱۳۱۸ عضو اتاق بازرگانی است و در عرصه تجارت فرش فعالیت می کند و اکنون عضو هیئت مدیره بنیاد زائر هم می باشد.
وی سابقه سفر با فولکس های قدیمی را به مکه، سوریه و لبنان دارد و گویا برای چندین بار متوالی این اقدام را انجام داده است.
در منزل مسکونی این هنرمند پیشکسوت طرح های زیبایی که با هنر دست ایجاد شده به چشم می خورد که طرح هایی که نمی توان در این مجال آن را وصف کرد.
مصطفوی که عضو هیت مدیره شرکت فرش است و مسئولیت هایی را در آستان قدس رضوی دارد توانسته فرشی را برای سلطان قابوس به ارزش ۵ میلیارد و سیصد میلیون تومان طی ۵ سال آماده کند و این فرش که ۴۰ رج بافته شده زیبایی وصف ناشدنی دارد و در مسقط عمان قابل مشاهده است.
این پیشکسوت در خصوص ویژگی های محله چهارباغ و بیت آیت الله قمی گفت: محله چهار باغ از قدیمی ترین نقاط مشهد است که دارای قدمت بسیاری می باشد و هنوز هم یادگاری های تاریخی مانند بیت آیت الله قمی در آن به چشم می خورد. قمی جزو مبارزینی بود که پدرم در آن زمان برایش این بیت را خریداری کرد و اکنون مراسمات مذهبی به طور منظم در آن انجام می شود.
محله چهار باغ اکنون سبک جدیدی را به خود گرفته است وگرنه در گذشته مجموعه شهر مشهد خیلی محدود بوده و فلکه حضرت در مرکزیت شهر وجود داشته و پنج راه پایین خیابان در انتهای مشهد بوده است.
