به جرعت می توان گفت این مسجد یکی از زیباترین بنا های مذهبی شیراز و شاید کل ایران است. همانطور که سر در مسجد را مشاهده می کنید کتیبه ای وجود دارد که بر طبق این کتیبه تاریخی ساخت این بنا توسط حاج محمد حسن معمار و میرزا رضا کاشی گر صورت گرفته بود.
میرزا حسنعلی نصیرالملک، سومین پسر قوام الملک ، حاکم فارس در عصر قاجار بود. گفته اند که این مجموعه را با پول خمس و ذکاتی که روحانیون معاصرش دریافت نقدی آن را نپذیرفتند ساخته اند.
از طریق یک دروازه ی عظیم کاشی کاری شده وارد مسجد می شویم ؛ ورودی به شکلی نا متقارن در غربی ترین نقطه ی ضلع شمالی مسجد قرار دارد و از طریق یک دهلیز مسقف منتهی به حیاط اصلی می شود که با یک زاویه به بخش شمال غربی حیاط باز می شود.
در مرکز حیاط یک حوض چهارگوش با فواره ای سنگی قرار دارد.
حیاط در دو سوی شرقی و غربی آن دارای یک ردیف رواق های تک طبقه هستند.
برخلاف دیگر مساجد ایرانی ، ضلع جنوبی که رو به قبله است برجستگی و تمایز بیشتری دارد، در اینجا بخش شمالی بیشتر جلب توجه می کند.
ایوان شمالی یک تاق مرکزی دارد که ارتفاع آن برابر رواق های دو طبقه در دو سوی آن است. تمام سطوح این قسمت با کاشی کاری های هفت رنگ پوشیده شده که به جلوه گری و متمایز کردن این مسجد نسبت به مساجد دیگر افزوده است.
اگر به طرح هایی که برروی این ایوان طراحی شده است دقت کنید طرح هایی از خانه ها خواهید دید که بر روی سقف این خانه ها دود کش هایی به شکل صلیب کشیده اند که این به این معناست که در این مسجد ورود همه ی افراد با ادیان مختلف آزاد بوده و هیچ تفاوتی میان افراد با ادیان مختلف وجود ندارد.
به دلیل اریب بودن محور شرقی-غربی بخش شمالی امکان افزودن اتاق هایی را در کنار ایوان بدون تغییر دادن نقشه چهارگوش حیاط اصلی فراهم کرده است.
بخش جنوبی در تضاد با بخش شمالی ساختار ساده ای دارد و شامل یکسری تاق نماهای شش تایی با اندازه های مختلف است که در میان آنها محراب قرار دارد.
علاوه بر سادگی در زمینه معماری و تزیینات در بخش جنوبی به دلیل یک جفت مناره ی کوتاه کاشی کاری شده متمایز شده است.
از دیگر ویژگی های این مسجد زیبا کتیبه های باشکوه به خط ثلث و کنده کاری های مرمری پیرامون حیاط است.
یکی از جذاب ترین بخش های مسجد، شبستان غربی آن است. بهترین زمان برای بازدید از آن صبح زود و هنگامی است که نور آفتاب از درون شیشه های منقوش به داخل تالار منعکس می شود و فضایی ملکوتی خلق می کند. این قسمت از مسجد در کمتر مساجد دیده شده است.
شبستان دارای دوازده ستون سنگی با ساقه های مارپیچ و سرستون هایی با شکل برگ کنگر است که همانند ستون های مسجد وکیل است.
قاب های کاشی کاری شده روی دیوار با طرح های معمول عصر قاجار زیبایی این بخش از مسجد را دوچندان می کند. محراب اصلی مسجد در این شبستان قرار دارد. شبستان ضلع شرقی که بسیار ساده تر است توسط یک رواق با طرح های هندسی از ترکیب کاشی و آجر از حیاط مجزا می شود.
امروزه این مکان نمایشگاه اداره ی اوقاف نصیرالملک است و در آن نقاشی ها و سازه های دستی و انواع لباس های سنتی به نمایش گذاشته شده است.
در پشت شبستان شرقی دو چاه وجود دارد که عمق یکی از آنها بیش از 60 متر است. در گذشته آب آن توسط دو گاو بیرون کشیده می شد و از این رو<<از این رو چاه گاز>>نام گرفته بود.
آب چاه در حوض وسط حیاط و مخزن آب انبار تخلیه می شد.
در قسمت دیگر شبستان شرقی امامزاده ای وجود دارد که به امامزاده زنجیری معروف است که گفته می شود در زمان نصیر الملک متهمان را در این امامزاده زنجیر می کردند
؛ اگر زنجیر پاره می شد به این معنا بود که متهم بی گناه است.
در پایان باید گفت این مسجد به دلیل داشتن کاشی کاری های صورتی رنگ به مسجد صورتی نیز معروف است
ساعات بازدید : 7:30 صبح تا 12، 2 تا 8 بعد از ظهر
