ارک کریم خان از جمله بناهایی است که نشان دهنده استحکام و قدرت در سلسه زندیه است و هنگامی که کریم خان شیراز را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد این مکان را به عنوان محل زندگی خود برگزید.
هنگامی که وارد محوطه بیرونی ارک میشوید 4 ستون از جنس سنگ و آهک مشاهده خواهید کرد.
ورودی ارک در سمت شرق بنا قرار دارد.
بالای در ورودی یک قاب کاشی کاری نصب شده که در عصر قاجار به بنا افزوده و در آن از شاهنامه بهره جسته و نبرد رستم با اسب سفید به نمایش کشیده شده است این تصویر در زمان قاجار به بنا افزوده شد.
ورودی به یک سر در به حالت هشتی باز می شود.
پس از اینکه کریم خان شیراز را به عنوان پایتخت خود برگزید دستور تعمیر و نوسازی استحکامات نظامی شهر را که شامل یک خندق و برج و بارو بود صادر کرد. برای تقویت این تشکیلات، او همچنین امر به بنای منطقه ای مسکونی و اداری محصور در مرکز شهر را داد
شاید یکی از ستون ها در این ارک نظر شما را به خود جلب کرده باشد چرا که اندکی کج شده است دلیل این موضوع به موجب رطوبتی بوده که از حمامی که در زیر آن قرار داشته ایجاد شده است که سال ها بعد آن حمام را برداشته و از نشست ساختمان جلوگیری کردند..
از تاریخ دقیق تاسیس ارک اطلاعات کافی وجود ندارد ، اما بی تردید این یکی از نخستین بناهایی است که ساخت آن در شیراز تحت حکومت کریم خان صورت گرفت.
در آن دوران برای بالا بردن ضریب استحکام و امنیت ارک در زمان جنگ پیرامون آن خندقی به عمق 4 متر کنده شده بود که البته امروزه اثری از آن باقی نمانده است.
حال نوبت آن رسیده است که وارد این ارک عظیم و استوار کریم خان بشویم
فضای داخلی ارک بسیار ساده و بی پیرایه است چرا که کریم خان علاقه زیادی به مصالح و استحکام آن بنا داشته و به صورت کلی از ویژگی های دوران زندیه سادگی بناها بوده است.
تمام حجره ها رو به صحن مرکزی گشوده میشود.یک حوض بزرگ و باغ مرکبات زینت بخش صحن است.
بخش شمالی بنا به عنوان اقامتگاه زمستانی و بخش جنوبی به عنوان اقامتگاه تابستانی و بخش غربی برای ساختمان های اداری طراحی شده بود.
در گذشته ایوانی روبروی این تالار دو ستون سنگی با ساقه های مارپیچ در سبک وثژه معماری دوره زند داشت.این ستون ها به دستور آقا محمد خان قاجار از جا در آورده و به تهران منتقل شد و به جای آنها دو ستون چوبی جایگزین شد و در حال حاضر از اثری از آن ستون های سنگی خبری نیست.
معماران و صنعت گران زیادی از سراسر ایران و حتی هند دست اندر کار ساخت ارک بوده اند برخلاف ویژگی ساده بیرونی ارگ فضای داخلی آن با گچبری چندرنگ و نقاشی های طلاکاری شده زیادی تزیین شده است.
متاسفانه قسمت اعظم تزیینات داخلی بنا صدمه دیده است و عملا چیزی از آن ها باقی نمانده، عمده این صدمات یک بار در زمان آقا محمدخان قاجار و بار دیگر در فاصله سال های 1352-1315 ه ش. که از ارگ به عموان زندان استفاده میشده است وارد آمده است.
در گرماگرم انقلاب اسلامی در سال 1357 بخش جنوبی بنا آتش گرفت و دزدان نیز برا سرقت بخشی از تزیینات ارزشمند ارک فرصت را غنیمت شمردند.
یکی از درهای ارک سال ها بعد در یک رستوران محلی پیدا شد.
ارک در زمان حاکمان مختلف بارها مرمت شده بود و در جریان بازسازی ها و تعمیرات اخیر نیز بسیاری از قسمت های مجموعه به همان شکل اصلی اولیه بازسازی شدند.
موزه ی عصر زندیه که درون ارک گشایش یافته، شامل تالاری از مجسمه های مومی است که به شکل و شمایل آن دوران به آنها لباس پوشانده اند.
گرمابه ارک نیز هم اکنون محل چایخانه سنتی است.
ساعات بازدید:بهار/ تابستان :7:30 صبح تا 7:30 بعد از ظهر
پاییز/زمستان: 7:30 صبح تا 5:30 بعد از ظهر
هزینه ورودی: 30000 ریال
